گزارش علمی سلسله نشستهای میز اندیشه در سال 86-1385 که به منظور شناخت و بررسی فرهنگ پوشش و حجاب در دفتر برنامهريزي پژوهشهاي كاربردي معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی در سال 86-1385 برگزار شده بود در قالب مجموعهای با عنوان فرهنگ عفاف و حجاب در 97 صفحه تدوین و منتشر شده است.
در مقدمهی این مجموعه آمده است: عفاف و حجاب از شاخصههاي جامعهي اسلامي و از جمله خصلتهایی است که از ابتدای بشریت ارزش تلقی شده و در دین اسلام هم بدان تأکید فراوان شده است. «عفاف» روح پوشش است و پوشش كالبد آن، عفاف فلسفهي پوشش است و پوشش تضمينكنندهي آن.
پرواپيشگي هميشه بر انسان و در همهي زمانها حاكم بوده و تاريخبردار نيست گرچه براي پوششهاي خاص، ميتوان تاريخ معين كرد. کند و کاو پيرامون مسألهي عفاف و حجاب، آن هم از زواياي مختلف، براى اهل نظر، فقهپژوهان و كارشناسان پژوهشي، فرهنگي و اجرايي مىتواند رهگشا و پرفايده باشد و آنان را در دستيابى به زواياى گوناگون اين گزارهي مهم اجتماعى، رهنمون سازد.
این مجموعه شامل شش نشست است که نشست اول با عنوان نگرش زنان نسبت به انواع پوششهای رایج كه با توجه به تئوريهاي جامعهشناسي، جامعهشناسي مد و جامعهشناسي پوشش و نیز بستر مصرفگرايي جامعه و تعريف زنان از لباس و پوشش، نگرش زنان نسبت به انواع پوششهاي رايج مورد بررسي قرار گرفته است.
در نشست دوم، با عنوان گونهشناسي پوشش با نگرش به حجاب با توجه به دلايل درونديني و برونديني وجوب حجاب و نظريههاي مربوط به حجاب در زندگي روزمره گونهشناسی پوشش تحليل شده، سپس در بخش كاربردي با توجه به مصاحبههاي انجامشده، ارتباط ميان مباحث روزمره با زندگي زنان ايراني بيان شده است.
پژوهش در حوزهي حجاب مستلزم دو نوع آگاهي است: اصول و قواعدي كه در اين زمينه بايد مورد توجه قرار گيرد، همچنين اشراف بر خلأهاي پژوهشي كه در موضوع حجاب و پوشش وجود دارد. در سومين و چهارمين نشست این مجموعه با عنوان مسئلهشناسی و روششناسی مطالعات دینی حجاب با توجه به اصولي مانند: تاريخ و سيرهي پيشوايان ديني، فرهنگهاي غيرديني و طرز تلقي از زن به روششناسي و مسئلهشناسي مطالعات ديني در حوزهي حجاب پرداخته شده است.
ارائهي تصوير صحيحي از آموزههاي نبوي(ص) به عنوان اسوهي حسنه در موضوع زن و خانواده از اهميت وافر برخوردار بوده تا حدي كه با ترسيم و تبعيت از اين تصوير بسياري از معضلات در حوزهي فردي و خانوادگي برطرف خواهد شد. نشست پنجم با عنوان نگاهشناسی و رفتارشناسی نسبت به زن و خانواده در آموزههای نبوی(ص) به ترسیم تصویر بخشی از آموزههای نبوی نسبت به زن و خانواده بر اساس اصول روششناسي، قاعدهشناسي و فضاشناسي صحيح همراه با شاخصههاي آن اختصاص يافته است.
در نشست ششم با عنوان نظریهی فقهی دربارهی زن ابتدا مفهوم نظريهي فقهي و جايگاه آن در فقه تشريح گردیده، سپس نظريهي فقهي دربارهي زن ارائه و مورد نقد و بررسي قرارگرفته است.
کلیدواژهها:
میز اندیشه، عفاف، پوشش، حجاب، گونهشناسی پوشش، مسئلهشناسی حجاب، روششناسی حجاب، رفتارشناسی نبوی، نظریهی فقهی.